صد منزل دل شرح عرفانی منازل السائرین خواجه عبداله انصاری است که طی سالها توسط آیت الله کمیلی خراسانی تدریس شده است
این اثر شرح ساده و روان و با رویکرد مبتنی بر جنبه های عملی سیر و سلوک می باشد
مهمترین ویژگی این شرح تعبد و تقید شارح بر حفظ صبغۀ عرفان عملی در همۀ منازل و همۀ فقرات و سطور است.
تأکید ایشان بر عرفان عملی و حفظ این ویژگی در سیر اثر تا آنجاست که در برخی از منازل و مقامات که قافیۀ لفظ از بیان قاصر است عبارات خواجه به سمت ادبیات عرفان نظری پیش میرود ولیکن در همین مواضع هم با وفاداری به اصالت عرفان عملی اینگونه فقرات و عبارات را نیز در کمال سادگی و پختگی از نقطهنظر سلوکی و در دایرۀ عرفان عملی تبیین و تشریح کردهاند.
نکتۀ مهم دیگر در رابطه با صد منزل دل، القایی بودن مطالب آن است که اهمیت و اثرگذاری آن را برای خوانندگان محترم دوچندان میکند.
شارح گرانقدر علیرغم آنکه متن کتاب منازل السائرین را مبنای بیان مطالب خویش در تشریح منازل عرفانی قرار دادهاند اما در موارد فراوانی با توجه به اقتضای نفوس افراد حاضر در جلسات و واردات باطنی، خود را از تقید پایبندی به متن رها نموده و در افقی بالاتر یافت وجدانی خویش را تشریح نمودهاند.
این نکته و مواردی که تأویل گونه در کتاب تبیین شده یکی از مهمترین وجوه افتراق این اثر با سایر شروح مطرح منازل السائرین بوده و انتظار آن میرود که ارائۀ آن به صورت اثر قلمی و در قالب کتابی مدون نیز منشأ آثار عمیق در باطن خواننده باشد.
لازم به ذکر است که آیت الله شیخ محمد صالح کمیلی خراسانی از شاگردان سلوکی و عرفانی سید هاشم حداد از طریقت عرفانی مکتب نجف می باشد.
- منبع خبر : مؤسسه انوار توحید